استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست (اكوسيستم‌هاي آبي)
استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست (اكوسيستم‌هاي آبي)
استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست (اكوسيستم‌هاي آبي) براي دو گروه آب به‌شرح زير در جداول 1 و 2 و 3 ارائه شده است[8].
گروه 1: استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست مناسب براي ماهيان سردآبي (مانند آزاد ماهيان)
گروه 2: استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست مناسب براي ماهيان گرم آبي (مانند كپورماهيان)
جدول 1- استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست (اكوسيستم‌هاي آبي)
جدول استاندارد كيفيت آب براي حفاظت محيط زيست (اكوسيستم‌هاي آبي) نكات
(1) معيار ارائه شده براي تركيبات فنلي برحسب مجموع غلظت تركيبات mono و dihydric مي‌باشد. علاوه‌براين، غلظت تركيبات فنلي در آب نبايد موجب ايجاد طعم نامطلوب در ماهي شود.
(2) معيار ارائه شده براي هيدروكربن‌هاي نفتي بر اساس تاثير تركيبات نفتي بر آبزيان مي‌باشد. تركيبات نفتي
جدول 2- غلظت روي كل (ميلي‌گرم بر ليتر) براي مقادير سختي كل بين 10 تا 500 ميلي‌گرم بر ليتر
جدول غلظت روي كل (ميلي‌گرم بر ليتر) براي مقادير سختي كل بين 10 تا 500 ميلي‌گرم بر ليتر
جدول 3- غلظت مس محلول (ميلي‌گرم بر ليتر)
جدول غلظت مس محلول (ميلي‌گرم بر ليتر)
تبصره هاي استاندارد كيفيت آب
تبصره 1:
مقادير ارائه شده در اين استاندارد مي‌توانند در شرايط زير ناديده گرفته شوند:
به‌هنگام وقوع سيل يا ساير بلاياي طبيعي مانند زلزله.
تبصره 2:
مرز ناحيه اختلاط را مي‌توان به‌ترتيب زير تعيين كرد:
در صورتي كه تخليه در كناره رودخانه انجام مي‌شود، مرز ناحيه اختلاط در فاصله‌اي برابر ده برابر عرض رودخانه در محل تخليه، در پايين‌دست در نظر گرفته شود.
در صورتي كه تخليه در وسط رودخانه انجام مي‌شود، مرز ناحيه اختلاط در فاصله‌اي برابر پنج برابر عرض رودخانه در محل تخليه، در پايين دست در نظر گرفته‌شود.
در صورتي كه معيار فاصله ارائه شده مورد مناقشه يا محل ترديد باشد، مرز ناحيه اختلاط بايستي با استفاده از مطالعات رنگ تعيين شود.
در اين صورت فاصله‌اي كه غلظت رنگ به‌كم‌تر از يك‌صدم (0.01) مقدار اوليه كاهش يابد، به‌عنوان فاصله اختلاط در نظر گرفته مي‌شود.
تبصره 3:
معيارهاي زير مي‌توانند به‌تعيين زماني كه غلظت اكسيژن محلول كمترين مقدار را دارد (پايين است) كمك كنند.
با اين وجود در اغلب موارد بررسي و نظر كارشناسي افراد خبره مي‌تواند براي تعيين زمان نمونه برداري ملاك عمل قرار گيرد
تبصره 4:
تعيين مشكوك بودن تغييرات روزانه برعهده كارشناس مربوطه است. با اين وجود معيارهاي زير مي‌توانند به‌عنوان راهنما مورد توجه قرار گيرند:
تلف شدن آبزيان مشاهده شود.
گزارشي در مورد تخليه غيرمجاز آلاينده‌ها دريافت شده‌است.
يك حادثه آلودگي رخ داده‌است.
اختلاف بين غلظت اكسيژن محلول در دو ايستگاه متوالي كه در فاصله كمتر از ده كيلومتر از يكديگر قرار دارند، بيش از يك ميلي‌گرم بر ليتر باشد.
اختلاف بين غلظت اكسيژن محلول در دو نوبت اندازه‌گيري متوالي در يك ايستگاه با فاصله زماني كمتر از يك ماه بيش از يك ميلي‌گرم بر ليتر باشد.
استاندارد كيفيت آب براي كاربري شرب
استاندارد كيفيت آب براي كاربري شرب براي سه گروه آب به‌شرح زير در جدول 4 ارائه شده است.
جدول 4- استاندارد كيفيت منبع آب براي كاربري شرب
| گروه 3 | گروه 2 | گروه 1 | واحد | پارامتر | رديف |
| 9-5/5 | 9-5/5 | 5/8-5/6 | - | پ‌هاش | 1 |
| 200 | 100 | 20 | ميلي‌گرم (برحسب پلاتين) | رنگ (پس از صاف كردن نمونه) | 2 |
| - | - | 25 | ميلي‌گرم بر ليتر | جامدات معلق كل | 3 |
| - | 2000 | 1000 | ميكروزيمنس بر سانتيمتر در 20 درجه سيلسيوس | هدايت الكتريكي | 5 |
| 20 | 10 | 3 | فاكتور رقيق‌سازي در 25 درجه سيلسيوس | بو | 6 |
| 50 | 50 | 50 | ميلي‌گرم بر ليتر | نيترات* | 7 |
| 5/1 | 5/1 | 5/1 | ميلي‌گرم بر ليتر | فلورايد(1) | 8 |
| #- | 2 | 3/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | آهن محلول* | 9 |
| #- | #1 | #4/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | منگنز* | 10 |
| #- | #2 | 05/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | مس | 11 |
| #- | 5 | 3 | ميلي‌گرم بر ليتر | روي | 12 |
| 1 | 1 | #5/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | بر | 13 |
| 1/0 | 05/0 | #01/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | آرسنيك | 14 |
| 005/0 | 005/0 | #003/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | كادميم | 15 |
| 05/0 | 05/0 | 05/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | كرم كل | 16 |
| 05/0 | 05/0 | #01/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | سرب | 17 |
| 01/0 | 01/0 | 01/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | سلنيم | 18 |
| #006/0 | #006/0 | 001/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | جيوه | 19 |
| 1 | 1 | 1/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | باريم | 20 |
| #07/0 | 05/0 | 05/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | سيانيد | 21 |
| #400 | #400 | 250 | ميلي‌گرم بر ليتر | سولفات | 22 |
| 5/0 | 5/0 | 2/0 | ميلي‌گرم بر ليتر (لوريل سولفات) | سورفاكتانت (با معرف متيل بلو) | 23 |
| 1/0 | 005/0 | 001/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | فنل (شاخص فنل با معرف Paranitraniline 4 aminoantipyrine) | 24 |
| 1 | 2/0 | 05/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | هيدروكربن‌هاي محلول يا امولسيون (پس از استخراج) | 25 |
| 001/0 | 0002/0 | 0002/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | PAHs | 26 |
| در محدوده مقادير ذكر شده در استاندارد ملي كيفيت آب آشاميدني 1053# | ميلي‌گرم بر ليتر | آفت‌كش‌ها | 27 | ||
| بيش از 30 | بيش از 50 | بيش از 70 | درصد | اكسيژن محلول اشباع* | 28 |
| كمتر از 7 | كمتر از 5 | كمتر از 3 | ميلي‌گرم بر ليتر | BOD5* | 29 |
| 3 | 2 | 1 | ميلي‌گرم بر ليتر | نيتروژن كجلدال | 30 |
| #- | 5/1 | 05/0 | ميلي‌گرم بر ليتر | آمونيم | 31 |
| 50000 | 5000 | 50 | تعداد در 100 ميلي‌ليتر | كليفرم‌هاي كل | 32 |
| 20000 | 2000 | 20 | تعداد در 100 ميلي‌ليتر | كليفرم مدفوعي | 33 |
| 10000 | 1000 | 20 | تعداد در 100 ميلي‌ليتر | استرپتوكوس مدفوعي | 34 |
| - | عدم حضور در يك ليتر | عدم حضور در پنج ليتر | - | سالمونلا | 35 |
جدول استاندارد كيفيت منبع آب براي كاربري شرب
تبصره ها
تبصره 1: مقادير ارائه شده در اين استاندارد مي‌توانند در شرايط زير ناديده گرفته شوند:
به‌هنگام وقوع سيل يا ساير بلاياي طبيعي مانند زلزله.
پارامترهايي كه با "*" نشان‌دار شده‌اند در درياچه‌هاي با عمق كمتر از 20 متر و نرخ تعويض آب كندتر از يك‌سال و بدون هيچ‌گونه تخليه فاضلاب به‌درون آنها.
تبصره 2: مقادير كه با علامت "#" نشان‌دار شده‌اند با توجه به‌حداكثر مقادير مجاز كيفيت آب شرب مندرج در استاندارد ملي كيفيت آب آشاميدني 1053 تعديل شده‌اند.
تبصره 3: حداقل تناوب نمونه‌برداري براي منابع تامين آب شرب براي پارامترهاي متداول بجز پارامترهاي باكتريولوژيك ماهانه، مواد سمي فصلي و پارامترهاي باكتريولوژيك هفتگي مي‌باشد.
استاندارد كيفيت آب كشاورزي
استاندارد كيفيت آب هاي سطحي و زيرزميني براي كاربري كشاورزي به‌شرح جداول 5 و 6 مي‌باشد.
جدول 5-استاندارد كيفيت آب براي كاربري كشاورزي
| رديف | پارامتر | يكا | مقدار | توضيحات |
| 1 | آلومينيم | ميكروگرم بر ليتر | 5000 | فقط براي خاك‌هاي اسيدي |
| 2 | آرسنيك | ميكروگرم بر ليتر | 100 | |
| 3 | بريليم | ميكروگرم بر ليتر | 100 | |
| 4 | كادميم | ميكروگرم بر ليتر | 10 | |
| 5 | كبالت | ميكروگرم بر ليتر | 50 | |
| 6 | كروم | ميكروگرم بر ليتر | 100 | |
| 7 | مس | ميكروگرم بر ليتر | 200 | |
| 8 | آهن | ميكروگرم بر ليتر | 5000 | |
| 9 | ليتيم | ميكروگرم بر ليتر | 2500 | |
| 10 | منگنز | ميكروگرم بر ليتر | 200 | فقط براي خاك‌هاي اسيدي |
| 11 | موليبدن | ميكروگرم بر ليتر | 10 | |
| 12 | نيكل | ميكروگرم بر ليتر | 200 | |
| 13 | پالاديم | ميكروگرم بر ليتر | 5000 | |
| 14 | سلنيم | ميكروگرم بر ليتر | 20 | |
| 15 | واناديم | ميكروگرم بر ليتر | 100 | |
| 16 | روي | ميكروگرم بر ليتر | 2000 | |
| 17 | فلوئور | ميكروگرم برليتر | 1000 | فقط براي خاك‌هاي اسيدي |
| 18 | بر | ميلي گرم بر ليتر | 3 | |
| 19 | هدايت الكتريكي | ميكروزيمنس بر سانتيمتر | 3000 | |
| 20 | نيتروژن نيتراتي | ميلي گرم بر ليتر | 30 | |
| 21 | ميكروبي | به جدول 6 رجوع كنيد. | ||
| 22 | پ‌هاش | - | 4/8-5/6 |
جدول استاندارد كيفيت آب براي كاربري كشاورزي
توضيح 1: مقادير ارائه شده براي پارامترهاي آلومينيم، منگنز و فلوئور فقط براي آبياري گياهان در خاك‌هاي اسيدي محدوديت ايجاد مي‌كنند.
اين نوع خاك‌ها اغلب در محدوده حوضه آبريز درياي خزر قرار دارند.
توضيح 2: براي پارامترهاي غلظت سديم، كلرايد و نسبت جذب سديم (SAR) با توجه به وابستگي حداكثر مقدار مجاز آنها به روش آبياري و ساير پارامترهاي كيفيت آب، در اينجا حدودي براي آنها تعيين نشده است.
با اين وجود توصيه مي‌شود در اين موارد به مرجع اصلي به‌عنوان يك راهنما رجوع شود.
جدول 6- حدود مجاز كيفيت باكتريولوژيك آب براي كاربري كشاورزي
| گروه | نوع محصولات | نماتدهاي رودهاي(1) (ميانگين حسابي تعداد در ليتر)(2) | كليفرم مدفوعي (ميانگين هندسي تعداد در 100 ميلي‌ليتر)(2) |
| الف | محصولاتي كه خام مصرف مي‌شوند، زمين‌هاي ورزشي، پاركهاي عمومي | كمتر يا مساوي يك | كمتر يا مساوي 1000 |
| ب | غلات، محصولات صنعتي، علوفه، چراگاهها و درختان | كمتر يا مساوي يك | محدوديتي تعيين نشده‌است. |
| ج | محصولات گروه "ب" در صورت عدم مواجهه كارگران و عموم | محدوديتي تعيين نشده‌است. | محدوديتي تعيين نشده‌است. |
جدول حدود مجاز كيفيت باكتريولوژيك آب براي كاربري كشاورزي
| پارامتر | مستقيم | غيرمستقيم | ||
| ميانگين هندسي | حداكثر مقدار مجاز | ميانگين هندسي | حداكثر مقدار مجاز | |
| كليفرم كل | 2000 | 10000 | 5000 | 10000 |
| كليفرم مدفوعي | 400 | 2000 | 2000 | 4000 |
| اشرشياكلي | 200 | 600 | 600 | 1200 |
| انتركوكسي | 50 | 200 | 200 | 400 |
| پ‌هاش | 5/9-5/6 | |||
| اكسيژن محلول | مساوي يا بيش‌تر از پنج ميلي‌گرم بر ليتر يا 50 درصد اشباع | |||
| ويژگي‌هاي فيزيكي و ظاهري | مطابق تبصره‌هاي 1 و 2 |
جدول استاندارد كيفيت آب براي كاربري تفرج
تبصره هاي استاندارد كيفيت آب
تبصره 1:
آب بايد عاري از مواد جامد شناور، كف، لايه روغن و لجن، مزه، بو و شرايط آزاردهنده باشد.
تبصره 2:
ميزان جلبك نبايد در حدي باشد كه باعث تغيير رنگ آب شود و ميزان جلبك‌هاي شناور در آب بايد كمتر از 10 ميكروگرم بر ليتر بر حسب كلروفيل آ باشد.
تبصره 3:
تناوب نمونه‌برداري بايد دوهفته يك‌بار يا كمتر باشد.
تبصره 4:
در مواردي كه بازه زماني كاربري تفرجي محدود مي‌باشد نمونه‌برداري از منبع آب بايد حداقل دو هفته پيش از شروع فعاليت‌هاي تفرجي شروع شود و تا دو هفته پس از آن ادامه يابد.
علاوه بر اين توصيه مي‌شود، به‌منظور كنترل وضيعت منبع آب در ساير فصول، نمونه‌برداري در فصول غيرتفرجي با تناوب ماهانه ادامه يابد.
تبصره 5:
مقادير ميانگين تعيين شده، ميانگين هندسي متحرك در طول يك دوره سه ماهه، و مقادير حداكثر مجاز بر اساس حداكثر مقدار اندازه‌گيري شده در يك دوره سه ماهه مي‌باشد
به‌عبارت ديگر اگر در طول يك دوره سه ماهه مقادير اندازه‌گيري شده در يكي از نمونه‌هاي برداشت شده از منبع آب از حداكثر مقدار مجاز تعيين شده تخطي كند .
تبصره 6:
براي رودخانه‌ها، تعداد نمونه‌ها در هر نوبت نمونه‌برداري حداقل سه نمونه از نقاط مختلف محدوده‌اي كه كاربري تفرجي دارد، مي‌باشد.
در صورتي كه طول بازه با كاربري تفرج بيش از پنج كيلومتر باشد، به‌ازاي هر پنج كيلومتر و كسر آن (به‌عبارت ديگر مقادير كمتر از پنج كيلومتر معادل پنج كيلومتر در نظر گرفته مي‌شود)، بايد سه نمونه برداشت شود.
تبصره 7:
براي درياچه‌ها، تعداد نمونه‌ها در در هر نوبت نمونه‌برداري حداقل سه نمونه در محدوده‌اي كه كاربري تفرجي دارد، مي‌باشد.
نمونه‌ها بايد به‌صورت زيرسطحي تا حداكثر عمق يك متري برداشت شوند. هم‌چنين حداقل دو نمونه بايد در فاصله تا 30 متري از ساحل درياچه برداشت شود.
استاندارد آب براي كاربري صنعت
تبصره 1: حداقل تناوب نمونه برداري براي منابع تامين آب صنعتي ماهانه مي‌باشد.
تبصره 2: براي مشاهده مثال‌هايي از كاربردهاي آب در هر گروه به‌مرجع اصلي (نشريه شماره 462) رجوع شود.
مراجع استاندارد آب ايران
معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور و دفتر استانداردها و معيارهاي فني معاونت آب و آبفاي وزارت نيرو1388.
راهنماي طبقه‌بندي كيفيت آب خام، پساب‌ها و آب‌هاي برگشتي براي مصارف صنعتي و تفرجي.
انتشارات معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور.
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران. 1389. آب آشاميدني- استاندارد ملي شماره 1053، ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي، تجديد نظر پنجم.
مراجع استاندارد آب خارجي
Pescod, M.b. 1992. Wastewater treatment and use in agriculture, irrigation and drainage paper 47. Food and agriculture organization of the united nations, ISBN: 92-5-103-135-5, available from: http://www.fao.org/docrep/w5367e/w5367e04.htm.
Ayers, R.S., Wescot, D.W. 1994. Water quality for agriculture. Food and agriculture organization of the United Nations, Agriculture and consumer protection, ISBN: 92-5-102263-1, available from: http://www.fao.org/docrep/003/t0234e00.htm.
The council of the European communities. 1975. Concerning the quality required of surface water intended for the abstraction of drinking water in the member states (75/440/EEC). Official journal of European communities, No. L194/26, available from: http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm.
The European parliament and of the council. 2006. On the quality of fresh waters needing protection or improvement in order to support fish life (2006/44/EC). Official journal of the European Union, L264/20, available from: http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm.
Mironov, O.G. 1967. Effects of low concentrations of petroleum and its products on the development of roe of the Black Sea flatfish. Vop. Ikhtiol. 7(3):557.
Canadian council of ministers of the environment. 2007. Canadian water quality guidelines for the protection of aquatic life: summary table, available from: http://www.ec.gc.ca/ceqg-rcqe.
WHO. 1989. Health guidelines for the use of wastewater in agriculture and aquaculture. Report of a WHO scientific group, Technical report series No. 778, available from: whqlibdoc.who.int/trs/who_trs_778.pdf.
جهت سفارش سيستم هاي تصفيه آب جهت مصارف مورد نياز باما تماس بگيريد.
جهت سفارش آزمايش هاي آب و پساب از صفحه فروشگاه بازديد كنيد.
برچسب: استاندارد كيفيت آب ,حفاظت محيط زيست, (اكوسيستم‌هاي آبي)،